سونوگرافی آنومالی اسکن یک سونوگرافی دقیق است که در سه ماهه دوم بارداری انجام می شود که به آن اسکن آنومالی هم می گویند. این سونوگرافی معمولا در هفته های 18 تا 22 بارداری انجام می شود. سونو آنومالی اسکن به همه مادران پیشنهاد می شود و مادر باردار در صورت تمایل، می تواند آن را انجام دهد.
در سونوگرافی آنومالی اسکن رشد جنین بررسی می شود، هر چند مادر نمی تواند تغییری در شرایط بارداری ایجاد کند و در صورت لزوم اقدامات درمانی انجام می شود. اسکن آنومالی همانند سونوگرافی غربالگری سه ماهه اول بارداری انجام می گیرد. دراین نوع سونوگرافی با استفاده از تصاویر سیاه و سفید، اندام های جنین مشخص شده و اعضای جنین مانند دور سر، دور شکم و استخوان ران اندازه گیری می شوند.
چرا سونوگرافی آنومالی اسکن انجام می شود؟
در اسکن آنومالی که در هفته های 18 تا 22 بارداری انجام می گیرد، استخوان ها، قلب، مغز، نخاع، صورت جنین، کلیه ها و شکم جنین بررسی می شوند. با کمک اسکن آنومالی می توان 11 اختلال نادر را در جنین شناسایی کرد ولی تمام اختلالات جنینی را نمی توان بررسی نمود. همچنین در سونوگرافی سه ماهه دوم بارداری می توان بیماری های زیر را نیز ارزیابی کرد:
• آنانسفالی؛
• اسپینا بیفیدا (مهره شکاف دار)؛
• شکاف لب؛
• فتق دیافراگم؛
• گاستروشزی (نوعی نقص مادرزادی در بسته شدن دیواره شکمی نوزاد که باعث می شود روده‌های جنین خارج از حفره شکمی باقی بمانند)؛
• امفالوسل یا فتق ناف (نوع دیگری از نقص مادرزادی در دیواره شکمی)؛
• ناهنجاری جدی قلبی؛
• آژنزی دو طرفه کلیه (فقدان یا غیر مؤثر بودن هر دو کلیه)؛
• دیسپلازی اسکلتی؛
• تریزومی 13 یا سندرم پاتو؛
• تریزومی 18 یا سندرم ادوارد.
در بیشتر موارد، رشد جنین در اسکن آنومالی مطابق انتظار است اما گاهی در سونوگرافی موارد مشکوک مشاهده می شود.
بیماری های قابل تشخیص با کمک سونوگرافی آنومالی اسکن:
در اسکن آنومالی بیماری های زیر با دقت بیشتری بررسی می شوند:
• اسپینا بیفیدا: اسپینا پیفیدا یا مهره شکاف دار نوعی ناهنجاری مادرزادی است که در ستون مهره ایجاد شد و روی نخاع جنین تاثیر می گذارد. اسپینا بیفیدا معمولا به طور کامل در آنومالی اسکن مشخص می شود.
• بیماری های قلبی: شناسایی برخی از بیماری ها از جمله بیماری قلبی با کمک سونو آنومالی دشوار تر است و فقط 15 تا 20 درصد نوزادان دارای نقایص قلبی با کمک اسکن آنومالی شناسایی می شوند. در چنین مواردی برای بررسی دقیق تر ساختار و عملکرد قلب، اکوی قلب جنین انجام می شود. اکوی قلب جنین جهت تشخیص مشکلات قلبی استفاده می شود و بر روی سلامتی جنین تاثیری ندارد.
• شکاف لب: اختلال جنینی مانند شکاف لب در سونوگرافی آنومالی اسکن تشخیص داده می شود. کودک دارای شکاف لب بعد از تولد ممکن است به جراحی جهت درمان شکاف لب نیاز داشته باشد.
• در موارد اندکی برخی از بیماری های خطرناک مربوط به مغز، کلیه ها، اندام های داخلی و استخون کودک با کمک آنومالی اسکن مشخص می شوند.
اگر اختلال جنین بسیار جدی و نادر باشد و امکان درمان بیماری وجود نداشته باشد، ممکن است جنین در طول بارداری یا پس از تولد از دنیا برود.
سونوگرافی آنومالی اسکن چگونه انجام می شود؟
سونوی آنومالی اسکن معمولا در محیطی کم نور و در سه ماهه دوم بارداری انجام می شود تا طی سونوگرافی تصویر بهتری از اندام های جنین به دست بیاید. خانم باردار باید بر روی تخت دراز بکشد، سپس شکم خانم به ژل آغشته شده و پروب سونوگرافی بر روی شکم قرار داده می شود. سپس تصاویر سیاه و سفیدی از اندام های جنین بر روی مانیتور سونوگرافی ایجاد می گردد. سونوگرافی سه ماهه دوم بارداری آسیبی به مادر و جنین نمی زند، اما ممکن است برای بهتر شدن تصاویر اندام های جنین در هنگام اسکن آنومالی، فشار جزئی بر شکم مادر باردار وارد شود.
معمولا محیط انجام سونوگرافی باید آرام و ساکت باشد تا مادر و پزشک بتوانند در مورد تصاویر اندام نوزاد با یکدیگر صحبت کنند. انجام سونوگرافی آنومالی معمولا 20 دقیقه طول می کشد. اگر جنین وضعیت نامناسبی داشته باشد یا وزن مادر زیاد باشد ممکن است سونوگرافی سه ماهه دوم بارداری به راحتی انجام نشود، که در این صورت جای نگرانی وجود ندارد. همچنین معمولا برای انجام آنومالی اسکن مثانه مادر باید پر باشد، در نتیجه مادر پیش از انجام سونوگرافی باید آب بنوشد.
آیا هنگام انجام سونوگرافی آنومالی اسکن مادر می تواند همراه داشته باشد؟
اسکن آنومالی برای بررسی تعیین سلامت جنین انجام می شود و ممکن است مادر باردار تمایل داشته باشد که هنگام انجام سونوگرافی آنومالی اسکن، شخصی را به عنوان همراه در کنار خود داشته باشد. برخی از مراکز سونوگرافی به دلیل نداشتن امکانات کافی، اجازه نمی دهند که کودکان در هنگام آنومالی اسکن حضور داشته باشند، در چنین مواردی بهتر است که پیش از مراجعه، درباره این موضوع با مرکز سونوگرافی صحبت کنید.
آیا سونوگرافی آنومالی اسکن به مادر یا جنین آسیب وارد می کند؟
تاکنون خطرات شناخته شده ای برای مادر و جنین در هنگام اسکن آنومالی شناخته نشده است، اما نکته مهمی که باید به آن توجه شود این است که آیا انجام سونوگرافی آنومالی ضروری است یا خیر؛ زیرا اطلاعات حاصل از سونوگرافی آنومالی می تواند منجر به اقدامات درمانی مهمی شود.
آیا انجام سونوگرافی آنومالی اسکن اجباری است؟
سونوگرافی آنومالی اسکن برای بررسی میزان رشد جنین انجام می شود. نکته قابل توجه این است که سونوگرافی آنومالی اسکن نمی تواند تمام اختلالات جنین را نشان دهد، بنابراین ممکن است نوزادی متولد شود که دارای اختلالاتی باشد که توسط اسکن آنومالی مشخص نشده است.
آیا پس از سونوگرافی آنومالی اسکن آزمایش دیگری باید انجام شود؟
در صورت مشاهده اختلال در سونوگرافی آنومالی اسکن، برای تشخیص اختلال ممکن است تست های تکمیلی دیگری انجام شود. به طور مثال در صورت شک کردن به وجود اختلالات قلبی، اکوی قلب جنین انجام می گیرد. مادر می تواند جهت کسب اطلاع از ضرورت انجام تست های تکمیلی با پزشک خود مشورت نماید. مصرف دارو و انجام پیگیری های طولانی مدت از جمله اقدامات درمانی پس از سونوگرافی آنومالی اسکن می باشند.
قیمت سونوگرافی آنومالی اسکن:
از آنجا که سونو آنومالی اسکن جهت بررسی سلامت جنین انجام می شود، تحت پوشش بیمه است. اگرچه هزینه سونوگرافی آنومالی اسکن بر اساس تعرفه های وزارت بهداشت است، اما به دلیل تفاوت در دستگاه های سونوگرافی مراکز مختلف، قیمت سونوگرافی آنومالی اسکن به طور دقیق مشخص نیست.
دکتر عماد انصاری پور؛ متخصص رادیولوژی – سونوگرافی و فلوشیپ فوق تخصصی تصویربرداری مداخله‌ای (اینترونشنال رادیولوژی) از دانشگاه علوم پزشکی مشهد
زمینه فعالیت:
- سونوگرافی های روتین و تخصصی
- رادیوگرافی های روتین و تخصصی
- اقدامات اینترونشن مانند نفروستومی (گذاشتن سوند درون کلیه ) و …
- بیوپسی (نمونه برداری) از پستان و کلیه و کبد و غدد لنفاوی و تیروئید و…
- تخلیه کالکشن (تجمع ترشحات) از داخل شکم و لگن و تعبیه درن
- آنژیوگرافی (بررسی عروق) اندام ها و شکم
آدرس: مشهد احمد آباد، بلوار ابوذر غفاری، نبش ابوذر غفاری ۲۳
شماره تماس: 38448770 –051 داخلی 506
بدون دیدگاه