پولیپ رحم چیست؟

پولیپ های رحمی جزء توده های خوش خیم رحمی هستند.پولیپ رحم به علت رشد بیش از حد سلول ها در دیواره داخلی رحم(اندومتر) ایجاد میشود. پولیپ های رحمی از شایع ترین دلایل خونریزی های غیر طبیعی در زنان هستند.ما در ادامه این مقاله شما را با انواع پولیپ های رحمی، علائم و عوارض آن آشنا میکنیم و روش های پیشگیری، تشخیص و درمان آن را به شما معرفی میکنیم.

پولیپ رحم چیست؟

زمانی که سلول ها در ناحیه دیواره داخلی رحم( آندومتر) به طور غیر طبیعی و بیش از حد رشد کنند، پولیپ رحمرا ایجاد میکنند. پولیپ رحم توده های کوچک و نرم درون رحمی است که معمولا 95 درصد آن خوش خیم و قابل درمان است.اگرچه برخی از آنها می توانند سرطانی باشند یا در نهایت به توده های سرطانی تبدیل شوند.زنان میتوانند در رحم خود یک یا چند پولیپ داشته باشند.

تفاوت پولیپ رحم با فیبروم رحم چیست؟

بعضی ها ممکن است پولیپ های رحمی را با فیبروم رحم اشتباه بگیرند. این درحالی است که پولیپ های رحمی در بافت آندومتر ایجاد میشنود ولی فیبروم رحم (فیبروئید) در قسمت بافت عضلانی رحم رشد میکنند.

پولیپ رحم زنان به چه شکل است؟

پولیپ های آندومتر می توانند تکی یا چند تایی باشند. اندازه آنها گرد یا بیضی شکل است و قطر آنها بین چند میلی متر تا چند سانتی متر است. آنها معمولاً به همان رنگ قرمز یا قهوه ای آندومتر اطراف هستند، اگرچه به نظر می رسد که رنگ قرمز تیره تری نسبت به آندومتر دارند.

پولیپ ها از بافت متراکم، بافت فیبروز (استروما)، رگ های خونی و فضاهای شبه غده ای پوشیده شده با بافت پوششی آندومتر تشکیل شده اند.

ممکن است پلیپ ها پایه دار یا بدون پایه باشند. پولیپ های پایه دار از قاعده تخت بزرگشان توسط ساقه نازکی (پدیکل) به رحم وصل میشوند. درحالی که پلیپ های بدون پایه با یک پایه صاف به دیواره رحم متصل شوند.پولیپ های پایه دار نسبت به پولیپ های بدون پایه شایع تر است.

سن بروز پولیپ رحم

پولیپ های آندومتر معمولاً در زنان 40 تا 50 ساله رخ می دهد و در 10٪ از زنان مشاهده می شود. پولیپ های رحمی در دختران مجردی که در سنین جوانی خود هستند، به ندرت دیده میشود. پولیپ های رحمی معمولا در افرادی که در سن یائسگی قرار دارند شایع تر است و بعد از یائسگی شیوع ابتلا به پولیپ رحم کمتر است.

در24-10 در صد از زنانی که بیوپسی آندومتر یا عمل برداشت رحم داشته اند، پولیپ رحم دیده شده است. به علت اینکه بعضی از پولیپ ها بدون علائم هستند این درصد دقیق نیست.

علائم پولیپ رحمی

اکثر پولیپ های رحم بدون علامت هستند و بیشتر درحین آزمایشات سونوگرافی و پاپ اسمیر به وجود آن مشکوک میشوند و یا در بیوپسی آندومتر یا سونوگرافی هیستروکوسکوپی آنها را تشخیص میدهند. معمولا پولیپ های رحمی باعث ایجاد خونریزی های واژینال غیرطبیعی یا شدید میشود. این خونریزی ها در 88-64

درصد از افراد مبتلا به پولیپ رحم دیده میشود. پزشکان به این عارضه اصطلاحا AUBP میگویند.

موارد زیر جزو علائم پولیپ رحم است. در صورت مشاهده علائم زیر باید فورا به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید:

 

•         خونریزی نامنظم قاعدگی؛ مثلا داشتن دوره های عادت ماهانه با شدت و مدت متفاوت.

•        خونریزی بین دوره های قاعدگی

•         عادات ماهانه خیلی شدید

•        خونریزی واژن بعد از قاعدگی

•         نازایی

علل تشکیل پولیپ رحم

اگر چه علت اصلی ایجاد پولیپرحم معلوم نیست، اما برخی از عوامل میتواندباعث افزایش ابتلا به پولیپ رحم شود. در ادامه برخی از این عوامل را بررسی میکنیم.

عواملی هورومونی

به نظر می رسد عوامل هورمونی در ایجادپولیپ رحم موثرند. پولیپ های رحم نسبت به هورمون استروژن حساس هستند، به عبارت دیگر استروژنی که هر ماه در ضخیم شدن آندومتر نقش دارد، با رشد پولیپ های رحم نیز ارتباط دارد.

چاقی زیاد

در افرادی که میزان شاخص توده بدنی (BMI) آنها بیشتر از عدد 30 باشد، افراد چاق محسوب شده و سه برابر افراد با وزن طبیعی در معرض خطر ابتلا به پولیپ رحم قرار میگیرند.

مصرف تاموکسیفن

در 3-2 درصد از زنانی که بعد از یائسگی قرص تاموکسیفن مصرف میکنند،پولیپ رحم دیده شده است. معمولا پولیپ در این افراد به تعداد زیاد و در اندازه های بزرگ و بیش از 2 سانتی متر است.

دیگر موارد مستعد کننده

دیگر موارد مستعد کننده پولیپ رحمی فشار خون بالا، سابقه داشتن پولیپ دهانه رحم، درمان های هورمونی و عفونت های رحمی هستند.

پولیپ رحم بر حسب مکانی که تشکیل به چند دسته تقسیم میشوند:

•         پولیپ فوندوس رحم: پولیپی است که در ناحیه فوندوس رحم یا همان قسمت انتهایی بالای و گرد بدنه رحم است.

•        پولیپ دهانه رحم: پولیپ سرویکس رحمپولیپی است که در دهانه رحم تشکیل میشود و اغلب عفونت های دهانه رحم در ایجاد این نوع از پولیپ ها موثر است.

عوارض و خطرات پولیپ رحمی

آیا پولیپ رحم خطرناک است؟ در جواب این سوال باید گفت پولیپ های رحم معمولا غیرسرطانی (خوش خیم) هستند، اگر چه بعضی از آن ها سرطانی‌اند یا می توانند سرطانی شوند.

گاهی پولیپ های رحم باعث نازایی زنان می شوند و برداشتن آن ها توسط عمل جراحی باعث باردار شدن فرد می گردد. همچنین باعث افزایش خطر سقط جنین در زنانی می شود که توسط روش آی وی اف (IVF) یا لقاح خارج رحمی باردار شده اند. اگر شما نازا هستید و می خواهید توسط روش IVF باردار شوید، پزشک قبل از انتقال جنین (تخم لقاح یافته) به داخل رحم شما، ممکن است با عمل جراحی پولیپ ها را خارج کند.

نحوه تشخیص پولیپ در رحم

پزشک معمولاً قادر به دیدن پولیپ در سرویکس به هنگام معاینه و بازکردن واژن باوسیله ای به نام اسپکلومSpeculum می باشد. در صورتیکه مشکوک به پولیپهای رحمی باشیم ، برسی های بیشتری صورت خواهد گرفت. این بررسی ها شامل سونوگرافی یا هیستروسکوپی خواهد بود.

اندازه پولیپ های رحم

پولیپ ها ممکن است گرد یا بیضی شکل باشند و اندازه آنها از چند میلیمتر (کوچک تر از دانه کنجد) تا چند سانتی‌متر (به اندازه گردو یا بزرگ تر) متغیر است. پولیپ هایکوچک زیر یک سانتی متر، خصوصا زمانی که منفرد باشند، احتمال پیشرفت زیادی دارند.

این پولیپ ها توسط یک پایه پهن و یا باریک به دیواره رحم می چسبند. آن ها معمولا در رحم باقی می مانند، اما بعضی اوقات از قسمت باز رحم (گردنه رحم) وارد واژن می شوند.

روش های درمان و رفع پولیپ رحم

درمان پولیپها معمولاً سریع و آسان می باشد . پولیپهای سرویکس به وسیله جراحی در طی معاینه توسط اسپکلوم برداشته می شوند . درد خفیف و خونریزی مختصر واژینال چند روزی پس از جراحی ادامه دارد . نمونه هایی از بافت پولیپ مورد بررسی میکروسکوپی قرار می گیرند و این از آن جهت است که از عدم وجود سلول سرطانی مطمئن شویم . پولیپ رحم پس از درمان امکان عود مجدد دارد و معمولاً بعداً نیاز به جراحی می باشد.

روش های درمان پولیپ های رحم که توسط پزشک توصیه می شود عبارتند از:

مراقبت بدون درمان خاص

پولیپ های کوچک رحم که علائمی هم ندارند، ممکن است خودبخود برطرف شوند. لذا درمان خاصی در این موارد توسط پزشک توصیه نمی شود، مگر اینکه فرد مبتلا در معرض خطر سرطان رحم قرار بگیرد.

درمان دارویی

 برخی داروهای هورمونی باعث کوچک شدن پولیپ های رحم و کاهش علائم ناشی از آن می شوند، اما مصرف چنین داروهایی معمولا اثر موقتی دارد و بعد از قطع مصرف آنها، علائم دوباره برمی گردند.

کورتاژ کردن

پزشک توسط یک وسیله بلند فلزی که حلقه ای در انتهای آن است (وسیله کورتاژ کردن) دیواره داخلی رحم را می تراشد. با این وسیله می توان پولیپ را برداشت، یا از بافت دیواره داخلی رحم نمونه برداری کرد تا آن نمونه در آزمایشگاه مورد بررسی و آزمایش قرار بگیرد.

ممکن است پزشک عمل کورتاژ را همراه با وسیله هیستروسکوپ انجام دهد. هیستروسکوپ وسیله ای است که از راه واژن وارد رحم می کنند و پزشک توسط آن دیواره داخلی رحم را روی مانیتور می بیند.

عمل جراحی

 

 در طی هیستروسکوپی می توان توسط وسایل خاصی، پولیپ های رحم را خارج کرد. پولیپ های خارج شده ممکن است برای بررسی میکروسکوپی به آزمایشگاه

فرستاده شوند تا مشخص شود سرطانی هستند یا نه؟

اگر پولیپ های رحم دارای سلول های سرطانی باشند، پزشک درباره مراحل بعدی آزمایشات و درمان با بیمار صحبت خواهد کرد.

پیشگیری از ایجاد پولیپ در رحم

هیچ راهی مطمئنی برای جلوگیری از ابتلا به پولیپ رحم وجود ندارد. با این وجود موارد زیر امکان ابتلا به پولیپ های رحمی را کم میکند.این موارد عبارتند از:

•         استفاده از لباس زیر پنبه ای

•         داشتن رابطه جنسی سالم

•         رعایت بهداشت فردی

•        انجام معاینات منظم لگن خاصره

•         انجام آزمایش پاپ اسمیر

سخن پایانی

اکثر پولیپ های رحمی علائمی  از خود بروز نمیدهند و در صورت بروز علائم ، علائمی همانند سرطان رحم یا اندومتر از خود نشان میدهد. به همین دلیل واجب است که در صورت دیدن این گونه علائم به متخصص زنان مراجعه کنید .

امکان بازگشت پولیپ ها بعد از درمان نادر است اما در صورت بروز لازم است برای درمان آن سریعا اقدام کنید.